Kedilerimizin doğru beslenebilmesi için, bizlerin de popüler düzeyde de olsa kedilerin metabolizması hakkında bilgi sahibi olmamız, besinlerin vücuda yaptıkları etkileri daha iyi anlamamıza ve sağlık durumlarını daha iyi değerlendirmemize, sonunda da doğru uygulamalar yapmamıza yardım edecektir. Bu nedenle, önce basit de olsa canlılıkla ilgili ortak özelliklere, sonra canlıların oluşumu ve gelişimiyle ilgili çalışmalara bir göz atmakta yarar vardır.
CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ
1. Canlıların oluşumu,
2. Büyüme, gelişmesi
3. Hareket etmesi,
4. Beslenmesi,
5. Solunum yapması,
6. Boşaltım yapması,
7. Uyarılara tepki göstermesi,
8. Çoğalması.
Şimdi, bu özelliklere kısaca ve çok basit olarak bir göz atalım:
1. CANLILARIN OLUŞUMU
Tüm canlılar, hücre vaya hücrelerden oluşurlar. Canlılık olayının gerçekleştiği, canlının temel yapı birimine hücre denir.
2. CANLILARIN BÜYÜMESİ VE GELİŞMESİ
Büyüme: Canlıların, metabolizma olayları sonucunda boy ve hacimlerini artırmalarıdır.
Gelişme: Büyümeyle birlikte çeşitli özelliklerin kazanılmasıdır.
3. CANLILARIN HAREKET ETMESİ
4. CANLILARIN BESLENMESİ
Canlılar, yaşamsal olaylarını sürdürebilmek için enerjiye ihtiyaç duyarlar ve ve bu enerjiyi elde etmek için beslenirler. Enerji elde edebilmeleri için, aldıkları organik besinleri parçalamaları gerekir. Bunu da, hücrelerindeki besinleri parçalayarak gerçekleştirirler.
Canlıların besin maddeleri: Protein, yağ, karbonhidrat, vitamin, su ve minerallerdir.
5. CANLILARIN SOLUNUM YAPMASI
Besinlerin parçalanması: Canlılar, dışarıdan aldıkları oksijen ile besinleri parçalayarak, besinlerin yapısındaki kimyasal enerjiyi açığa çıkarırlar.
Bu işlem, şöyle formüle edillir:
Besin + Oksijen → Karbondioksit + Su + Enerji (ATP)
Oksijenli solunum yapan canlılar, sürekli olarak dışarıdan oksijen alıp, karbondioksit verirler. Çok hücreli canlılarda, oksijeni alıp, karbondioksiti atmak için, akciğer, solungaç, trake, deri, yaprak gibi özel solunum organları görev yapar.
Akciğerler: Havadaki serbest oksijeni kana verir, kandaki karbondioksiti havaya verir.
6. CANLILARIN BOŞALTIM YAPMASI
Canlıların hücrelerindeki metabolik olaylar sonucu, artık ürünler oluşur. Bu artık ve zararlı maddelerin hücre ve vücuttan atılmasına boşaltım denir.
Boşaltım ürünleri: Su, mineral, amonyak, üre, ürik asit, ve karbondioksittir.
Boşaltım organı böbrektir.
7. CANLILARIN UYARILARA TEPKİ GÖSTERMESİ
8. CANLILARIN ÇOĞALMASI
Canlıların, neslini devam ettirmek üzere kendine benzer bireyler meydana getirmesine üreme (çoğalma) denir.
Memelilerde eşeyli çoğalma (erkek ve dişi eşey hücresinin-gametin birleşmesiyle yeni bir birey meydana gelmesi) olur.
Eşeyli üreme, mayoz bölünme (erkek ve dişi üreme hücrelerinin oluşması) ve döllenme (erkek ve dişi üreme hücrelerinin birleşmesi) ile gerçekleşir. Döllenme sonucu oluşan hücre (zigot), mitoz bölünme ile bölünerek, embriyoyu oluşturur. Embriyo da mitozla çoğalarak, yeni canlıyı oluşturur.
“Diyabetik Kedi” site yöneticisi
Cok degerli bilgiler bunlar. Sonsuz tesekkurler 🙂