İştah Uyarıcılar
Hepatik lipidoz riski nedeniyle kedilerin düzenli olarak beslenmesi önemli olduğundan (linke tıklayın), veterinerler bazen iştahı uyarmak için ilaç reçete edebilir.
Bunları kendi kendinize kullanmamalısınız çünkü bazı kediler bu ilaçlar nedeniyle yemek yiyebilirler ancak yine de kendilerini kötü hissedebilirler. Tedavi edilmemiş mide bulantısı veya kusması olan bazı kediler, iştah uyarıcılar verilse bile yemek yemezler.
İştah uyarıcılar genellikle yemeyi tamamen bırakan kedilerde işe yaramaz. Hala yemek yiyen ama yeterli olmayan bir kediyi daha fazla yemeye ikna etmede daha etkili olma eğilimindedirler.
İştah uyarıcıların da yan etkileri olabilir. Bu nedenle, iştahsızlığın olası nedenlerini tedavi etmeye çalışmalısınız (bkz. Semptomlar ve Tedaviler Dizininde, İştah Kaybı’na bakın) (özellikle midenin aşırı asiditesi) ve sadece iştah uyarıcıları tercih etmek yerine, yukarıda belirtilen ipuçlarını deneyin.
İştah Stimülasyonu Için Ilk Beş Endikasyon (2020) Cook AK Clinician’s Brief Haziran 2020 sf31-35’da, iştah uyarıcıların ne zaman kullanılması gerektiği tartışılıyor.
Bu durumda kedinize Mirataz şeklinde mirtazapin verilmesi oldukça muhtemeldir, ancak bazı veterinerler aşağıda listelenen tedavilerden bazılarını önerebilir.
- B vitaminleri
- Mirtazapine (Remeron, Ispin veya Mirataz)
- Cyproheptadine (Periactin)
- Cetirizine (Zyrtec)
- Capromorelin (Elora veya Entyce)
- Steroidler
- Diazepam (Valium)
B Vitaminleri
Tüm KBH kedilerine B vitaminleri verilmelidir çünkü bunlar kansızlığı önlemeye yardımcı olabilir ve genellikle hafif bir iştah açıcı görevi görür.
Farmakolojik Iştah Uyarımı: Beceriksiz Kedilerde Rasyonel Seçimler (2014) Agnew W & Korman R Journal of Feline Medicine & Surgery 16(9) pp749-56’da, “Kediler, köpeklerle karşılaştırıldığında bazı B vitaminlerine daha fazla gereksinim duyar. B vitaminleri diğer türlerde anoreksi ile sonuçlanır. B vitaminleri takviyesi bunu doğrulayacak hiçbir kanıt olmamasına rağmen bunu önleyebilir. B vitaminlerinin temini kolaydır ve tüm iştahsız kedilerde kullanımı düşünülmelidir.” denilmektedir.
Metilkobalamin formundaki B12 vitamini özellikle yardımcı olabilir. B vitaminleri hakkındaki daha fazla bilgiyi buradan alabilirsiniz.
Mirtazapin (Mirataz, Remeron veya İstin)
Son yıllarda mirtazapin (ABD’de Remeron, Birleşik Krallık’ta Zispin veya her ikisinde de Mirataz) KBH kedileri için iştah uyarıcı olarak giderek daha popüler hale geldi. Mirtazapin aslında bir anti-depresandır ancak küçük dozlarda iştah artışına neden olabilir. Bunu, beyindeki serotonin seviyesini artıran ve iştahın artmasına neden olan serotonin reseptörleri üzerindeki etkisi ile yapar. Gastrointestinal sistemdeki serotonin reseptörleri üzerindeki etkileri ile anti-emetik (kusma önleyici) özelliklere de sahip olabilir.
Mirtazapin böbrek sorunları olanlarda dikkatli kullanılmalıdır. Hipertiroidi veya karaciğer problemleri olan kedilerde de dikkatli kullanılmalıdır.
Mirtazapin ile ilgili temel endişe, az da olsa serotonin sendromu adı verilen bir durumun gelişme riskinin olmasıdır. Mirtazapin’i kendi kedilerim için kullanmadım ancak Mirataz adlı kediler için transdermal bir versiyonun artık ABD ve Avrupa’da kullanımı onaylandı. Bu yüzden size de teklif edilebilir. Birçok kişi mirtazapin’i faydalı buluyor. Veteriner okullarında yaygın olarak KBH kedileri de dahil olmak üzere kedilerde kullanımına ilişkin oldukça fazla araştırma yapılmıştır. Lütfen düşük doz ve aralıklı olarak (aşağıya bakınız) başladığınızdan ve kan basıncını izlediğinizden emin olun.
Veteriner Partner, mirtazapin’in kedilerde kullanımı hakkında bilgi paylaşımı yapmaktadır ve iştahın yanı sıra mide bulantısına da yardımcı olabileceğinden bahsetmektedir.
Net Doctor, mirtazapinin insanlarda kullanımı hakkında bazı bilgiler verir.
Medicine Net, insanlarda mirtazapinin kullanımı hakkında da bilgi verir.
Mirtazapin ve Kilo Alımı
Mirtazapin, kedilerde kilo alımına yardımcı olabilecek etkili bir iştah uyarıcı gibi görünmektedir. Gerçekten de, mirtazapinin son zamanlarda kedilerde kullanımı için onaylanan transdermal versiyonu olan Mirataz, iştah uyarıcıdan ziyade kilo aldıran bir ilaç olarak tanımlanmaktadır.
Kronik Böbrek Hastalığı Olan Kedilerde Iştah Uyarıcı Ve Antiemetik Olarak Mirtazapin: Maskelenmiş Plasebo Kontrollü Çapraz Klinik Çalışma (2013) Quimby JM & Lunn KF Veterinary Journal 197(3) pp651-655’da, “1.88 mg’lık oral uygulama” yapıldı: KBH’lı kedilere 3 hafta boyunca gün aşırı mirtazapin [⅛ 15 mg tablet] uygulaması, iştah artışı ile sonuçlanmıştır. Ayrıca önemli oranda kilo alımı, artan aktivite ve azalan kusma görülmüştür” denilmektedir.
Double-blind placebo-controlled randomized study of transdermal mirtazapine ointment for the management of feline weight loss (2017) Longpre K, Buhles W, Tin M, Hu T, Quimby J, Labelle D, O’Banion MP, Lee J & Markey S Journal of Veterinary Internal Medicine (2017 ACVIM Forum Araştırma Özet Programı) 31(4) p1334’de, transdermal mirtazapinin ağırlık üzerindeki etkilerine bakıldı ve “%2 MZP kullanımı, iki haftalık transdermal tedaviden sonra % 0.29 plasebo kullanımına kıyasla ortalama % 4.07 ağırlık artışı ile sonuçlandı.” diye belirtilmektedir.
A double-blind, placebo-controlled, randomized study to evaluate the weight gain drug, mirtazapine transdermal ointment, in cats with unintended weight loss (2019) Poole M, Quimby JM, Hu T, Labelle D & Buhles W Journal of Veterinary Pharmacology and Therapeutics 42(2) pp179-188’de, kilo kaybı yaşayan kedilerde 2.mg transdermal mirtazapin kullanımına bakıldı. Çalışmada, “Mirtazapin transdermal merhem uygulaması hem topikal hem de sistemik olarak iyi tolere edildi ve çeşitli altta yatan hastalıklarla ilişkili istenmeyen kilo kaybı yaşayan kedilerde önemli kilo artışına neden oldu” sonucuna varıldı.
Mirtazapin Formülasyonları ve Bulunabilirliği
Mirtazapin tablet olarak ve bazı ülkelerde transdermal formda mevcuttur:
Mirtazapin Tabletler
Mirtazapin 15 mg tablet formunda yaygın olarak bulunur ve birçok kişi bunları uygun boyutta keserek kullanmıştır (çoğu durumda insanlar ⅛ tablet verir, ancak aşağıya bakınız).
ABD’de ayrıca Costco gibi eczanelerde 7.5 mg tablet bulabilirsiniz. Ayrıca VetRXDirect‘ten temin edilebilir.
Bir dönem, kedilerde kullanımı için birkaç ülkede (Kanada ve Birleşik Krallık dahil) 2 mg tabletler mevcuttu ancak bunlar büyük ölçüde ortadan kalkmış gibi görünüyor.
Mirtazapin Transdermal
Mirataz, Mayıs 2018’de FDA tarafından onaylanan ve Temmuz 2018’de ABD’de kullanıma sunulan, kedi boyutunda dozlarda mirtazapinin transdermal bir formudur. Mirtazapinin bu formda kullanımına ilişkin bir dizi klinik araştırma (aşağıya bakınız) yapılmıştır ancak tüm çalışmalarda Mirataz kullanılmamıştır..
Mirataz, 2020’nin başlarında Avrupa’da düzenleyici onay aldı ve dünyanın diğer ülkelerinde düzenleyici onay bekleniyor.
Daha önce ABD’deki bir eczaneden transdermal mirtazapine bileşik olarak temin etmek mümkündü ancak bu artık yasal değil. Mirataz yasal onay aldı.
VetRXDirect, Mirataz’ı 30 ABD Dolarına satıyor.
Mirtazapin Dozu: Miktar ve Sıklık
Yıllar boyunca, bir KBH kedisine ne kadar mirtazapin verileceği ve ne sıklıkta yapılacağı konusunda pek çok tartışma olmuştur. Dozaj ve sıklık, tablet veya transdermal form kullanmanıza bağlı olarak değişebilir.
Mirtazapin Tabletler: Miktar
KBH kedilerine her üç günde bir 1,88 mg ila 3,75 mg (15 mg tabletin ⅛ ila ¼’ü) mirtazapin vermek yaygın bir uygulamaydı. Birçok kedide iyi sonuç alındı ancak bazılarında sorunlara neden oldu.
Kedilerde Mirtazapin Toksisitesi: 84 Vakanın Retrospektif Çalışması (2006-2011) (2015) Ferguson LE, McLean MK, Bates JA ve Quimby JM Journal of Feline Medicine & Surgery 28(11) pp868-874’de ASPCA’nın Hayvan Zehir Kontrol Merkezi’nden alınan kayıtlar incelendi. Çalışmadaki 84 kedinin 25’inde 3.75 mg’lık dozun toksisite belirtileri ile ilişkili olduğu bulundu. Çalışmada şu sonuca varıldı: “1.88 mg yerine 3.75 mg’da daha fazla sayıda yan etki, ikincisinin toksisitesini sınırlarken iştahı uyarmak için daha uygun bir başlangıç dozu olabileceğini düşündürmektedir.”
Plumb’s Veteriner İlaç El Kitabı (2015) ayrıca 1.88 mg (15 mg tabletin ⅛) ile başlamayı önermektedir.
Eğer tablet kullanıyorsanız, bu nedenle 1.88 mg’lık düşük dozla (⅛ 15 mg tablet) başlamanızı öneririm.
Mirtazapin Tabletler: Sıklık
Kediler için orijinal dozlama sıklığı sadece üç günde birdi.
Mirtazapin tabletleri, bazı kedilerde daha yavaş etki gösterse de, genellikle birkaç saat içinde etkisi görülür. Bununla birlikte, tablet formundaki mirtazapinin ne kadar süre dayandığı ve ne sıklıkla verilebileceği konusunda çok fazla tartışma olmuştur. Özellikle aşağıdaki siproheptadin gibi, mirtazapinin zamanla bazı kedilerde daha az etkili hale gelebileceği ve bu nedenle ilacı sadece üç günde bir vermek sorunlu olabilir.
Colorado Eyalet Üniversitesi’nde, Kronik Böbrek Hastalığı Olan Kedilerde Ve Aynı Yaştaki Kontrol Kedilerinde Mirtazapinin Farmakokinetiği (2011) Quimby JM, Gustafson DL ve Lunn KF Veteriner İç Hastalıkları Dergisi 25(5) pp985-9’de, şu sonuca varıldı: “ilacın tablet formundaki yarı ömrü (ilacın %50’sinin alındıktan sonra vücuttan atılması için geçen süre) başlangıçta düşünülenden daha kısaydı ve bu nedenle 48 saatlik bir doz aralığı kabul edilebilirdi”.
Colorado Eyalet Üniversitesi Veteriner Eğitim Hastanesi, özellikle geç evredeki kedilere, gerektiğinde günlük olarak mirtazapin vermeye hazırlanmıştır. Kedilerde Mirtazapin %2 Transdermal Merhemin Transdermal Ve Oral Uygulamasını Takiben Tek Doz Farmakokinetiği (2017) Mason B, Buhles W, Quimby J, Labelle D, Jung D, O’Banion MP, Lee J & Markey S Journal of Veterinary Internal Medicine ( 2017 ACVIM Forum Araştırma Özet Programı) 31(4) p1334’de, oral ve transdermal mirtazapinin etkinliğini incelendi. Oral mirtazapinin absorpsiyonunun transdermal formdan “daha hızlı ve daha tutarlı” olduğu bulundu. Ayrıca transdermal mirtazapinin yarılanma ömrünün (vücut verilen miktarın yarısını temizleyene ve %50’si vücutta hareketsiz kalana kadar geçen süre) tablet formu için 10.1 saate kıyasla 26.8 saat olduğunu bulmuştur.
Bu bulgunun ışığında, yani verilen miktarın yarısı sadece on saat sonra vücudu terk ettiğinden, günlük mirtazapin dozunun daha yaygın hale gelmesi olasıdır. Mar Vista Vet, mirtazapin tabletlerinin günlük olarak daha küçük bir doz verildiğinde en iyi sonucu verdiğini söylüyor. Bununla birlikte, serotonin sendromu riski nedeniyle, her üç günde bir dozlama programıyla başlamak, yalnızca gerekirse sıklığı artırmak ve tabii ki veterinerinizin de onayı ile daha akılcı olacaktır.
Mirtazapin Transdermal (Mirataz)
Son yıllarda kedilerde transdermal mirtazapinin kullanımına ilişkin bazı araştırmalar yapılmış ve kedi kilo kaybının yönetimi için ABD’de Temmuz 2018’de (yukarıya bakınız) Mirataz adlı kediler için ticari bir versiyonu kullanıma sunulmuştur.
Mirataz, Dr Jessica Quimby ile birlikte çalışan KindredBio adlı bir şirket tarafından geliştirildi. Mart 2020’de KindredBio, Mirataz’ın Birleşik Krallık’taki Dechra Pharmaceuticals plc’ye 43 milyon ABD Doları artı devam eden satışlardan elde edilen kârdan bir pay karşılığında satıldığını duyurdu. Satış Nisan 2020’de tamamlandı.
Mirataz ABD’de satışa sunulmaya devam ediyor. Dechra, Mirataz’ı Mart 2021’de İngiltere ve Avrupa’da piyasaya sürdü ve bunu diğer uluslararası pazarlar izledi. Avrupa İlaç Ajansı (2020), Mirataz’ın AB’de onaylanması konusunu tartışıyor.
Dechra, Mirataz’ın mekanizması ve onay süreci hakkında daha fazla bilgi sağlamaktadır.
Mirtazapin Transdermal (Mirataz) Miktarı ve Sıklığı
Mirataz, kedinin kulağının iç kulak kepçesine (üst kısım) 1.5 inçlik bir “şerit” halinde merhem sürülmesini öneriyor; bunun kabaca 2 mg, yani 1 ml’ye eşdeğer olduğunu söylüyor. Merhem uygularken eldiven kullanmalısınız. Bunu on dört gün boyunca günde bir kez yapmanızı öneriyor.
Mirataz açıldıktan 30 gün sonra atılmalıdır.
Bileşik transdermal mirtazapinin (ABD’de artık yasal olmayan) diğer formlarını kullanan kişiler, tablet kullananlarla aynı dozu kullanıyor gibi görünmektedir.
Mirtazapin Araştırması
Sağlıklı Genç Kedilerde Transdermal Mirtazapinin Ilaca Maruz Kalması Ve Klinik Etkisi: Bir Pilot Çalışma (2017) Benson KK, Zajic LB, Morgan PK, Brown SR, Hansen RJ, Lunghofer PJ, Wittenburg LA, Gustafson DL, Quimby JM Journal of Feline Medicine ve Cerrahi 19(10) pp998-1006’da, sağlıklı kedilerde transdermal mirtazapin kullanımına bakıldı ve “gerekli olan dozun muhtemelen genellikle ağızdan verilenden çok daha fazla olduğu bulundu. Bu yüksek dozun bir sonucu olarak, ajitasyon ve diğer olumsuz etkiler görülmektedir.” denildi.
Daha sonra yapılan bir çalışmada, Safety Of Mirtazapine 2% Transdermal Merhem, Kedilere 28 Gün Boyunca 5mg/Kg’da Topikal Olarak Uygulanması (2017) Avenatti A, Buhles W, Quimby J, Labelle D, O’Banion MP Journal of Veterinary Internal Medicine (2017 ACVIM) Forum Araştırma Özet Programı) 31(4) p1333’de, hem sağlıklı kedilerde hem de iki KBH lı kedide (biri Evre 1’de, biri Evre 2’de, ancak her ikisi de çoğu KBH kedisinden çok daha genç) tipik olarak kullanılandan çok daha yüksek dozların 28 gün süreyle etkileri incelenmiştir. Kedilerin çoğunda, kulaklarda ilacın uygulandığı yerde tahriş gelişmiş ve KBH kedilerinden birinin, tedavi olmadan geçen bir haftalık kusması olmuştur. Kedilerin hiçbirinde kan çalışmasında veya kan basıncında değişiklik olmadı ve hepsi kilo aldı. Çalışmada, “Mirtazapin %2 transdermal merhem, ardışık 28 gün boyunca 5 mg/kg’da uygulandığında kedilerde iyi tolere edilmiştir.” sonucuna varılmıştır.
Kedilerde Mirtazapin %2 Transdermal Merhemin Transdermal Ve Oral Uygulamasını Takiben Tek Doz Farmakokinetiği (2017) Mason B, Buhles W, Quimby J, Labelle D, Jung D, O’Banion MP, Lee J & Markey S Journal of Veterinary Internal Medicine ( 2017 ACVIM Forum Araştırma Özet Programı) 31(4) p1334’de, sağlıklı kedilerde oral ve transdermal mirtazapinin etkinliği incelendi. Oral mirtazapinin absorpsiyonunun transdermal formdan “daha hızlı ve daha tutarlı” olduğu bulunmuştur. Ayrıca transdermal mirtazapinin tablet formu için 10.1 saate kıyasla 26.8 saatlik çok daha uzun bir yarı ömre (vücut verilen miktarın yarısını temizleyene kadar geçen süre) sahip olduğu bulundu. Bu, aslında Mirataz için önerilen doz programı olmasa da, transdermal mirtazapinin oral versiyondan daha az sıklıkta verilmesinin uygun olduğu anlamına gelebilir.
Bunun nedeni, başka bir makalede olabilir, Mirtazapin %2 Transdermal Merhemin Kedilerde Çoklu Doz Farmakokinetiği (2017) O’Banion MP, Buhles W, Quimby J, Labelle D, Jung D, Jung D Veteriner Dahiliye Dergisi (2017 ACVIM Forumu) Araştırma Özeti Programı) 31(4) p1335’de, “14 gün boyunca günde bir kez dozlamadan sonra, mirtazapin %2 transdermal merhem kedilerde klinik olarak anlamlı serum konsantrasyonlarına ulaşır” sonucuna varılmıştır.
28 Gün Boyunca Kedilere 5 Mg/Kg’da Topikal Olarak Uygulanan Mirtazapin %2 Transdermal Merhemin Güvenliği (2017) Avenatti A, Buhles W, Quimby JJ, Labelle D & O’Banion MP Journal of Veterinary Internal Medicine (2017 ACVIM Forum Research Abstract Program) ) 31(4) p1333’de, “Mirtazapin %2 transdermal merhem (%2 MZP), kedilerde klinik olarak anlamlı serum konsantrasyonlarına ulaşır ve 0,5 mg/kg’lık bir dozda vücut ağırlıklarının artmasına neden olur.” Çalışma, hem sağlıklı kedilere hem de KBH lı kedilere daha yüksek dozlarda (2mg/kg) vermenin güvenliğini araştırdı ve “Mirtazapin %2 transdermal merhem, 28 gün boyunca 5 mg/kg uygulandığında kedilerde iyi tolere edildi” sonucuna vardı.
Kronik Böbrek Hastalığı Olan Kedilerde Iştah Uyarıcı Olarak Bileşik Transdermal Mirtazapinin Değerlendirilmesi (2020) Quimby JM, Benson KK, Summers SC, Saffire A, Herndon AK, Bai S & Gustafson DL Journal of Feline Medicine and Surgery 22(4) pp376- 383’de, “Evre 2 veya 3 KBH lı kedilerde bileşik transdermal mirtazapin (Mirataz değil) kullanımına bakıldı. Kullanılan dozajlar gün aşırı 1.88 mg/0.1 ml veya 3.75 mg/0.1 ml idi. Her iki güç de iştahta, gıda alımında ve kiloda artışa neden oldu ancak BUN’da da bir artış görüldü. Bazı kediler aşırı uluma tavrı sergiledi”.
Mirtazapin Yan Etkileri
Bir tetrasiklik anti-depresan olarak mirtazapin, kan basıncında ve kalp hızında artışa neden olabilir, ancak Plumb’s Veteriner İlaç El Kitabı, ortostatik hipotansiyona neden olabileceğini söylese de, kalp sorunları olan hastalarda dikkatli kullanılmalıdır. Kolesterol seviyelerini artırabilir. Destek grubumun bazı üyeleri idrara çıkmada artış saptadı.
Bazen beyaz kan hücrelerinde azalma görülebilir.
Cyproheptadine gibi, mirtazapin kullanan insan hastaların yaklaşık %50’sinin uykulu hissetmesine rağmen, bazı kedileri huzursuz, ajite ve vokal yapabilir (Tanya’nın KBH Destek Grubunda meowzapin olarak bilinir).
Bazı durumlarda, serotonin sendromu olarak bilinen şiddetli bir reaksiyon görebilirsiniz (aşağıya bakınız).
Mirataz, Mirataz’ın böbrek hastalığı olan kedilerde dikkatli kullanılması gerektiğini söylüyor.
Mirtazapin ve Serotonin Sendromu
2007’de, KBH’lı kedisi mirtazapine aşırı derecede şiddetli tepki gösteren bir hanımdan haber geldi ve kedisinin tepkisi yaklaşık üç gün sürdü. Zehir merkezi herhangi bir öneride bulunamadı, bu yüzden ilacın kedisinin metabolizmasından atılmasını beklemek zorunda kaldı.
Daha sonra, kedilerin mirtazapine kötü tepki verdiğinde bunun genellikle vücutlarının serotonin adı verilen çok fazla nörotransmitter üretmesinden kaynaklandığını öğrendim. Yukarıda açıklandığı gibi, mirtazapin serotonin reseptörleri üzerindeki etkileri ile çalışır. Mirtazapinin, serotoninin sinir hücrelerindeki reseptörlere bağlanmasını durdurması beklenir. Bu, beyinde artan serotonin seviyelerine yol açar, bu da daha sonra iştah artışına yol açar. Ne yazık ki, kedinin beyninde çok fazla serotonin birikirse, serotonin sendromu denilen durum ortaya çıkar. Bu reaksiyon yaygın olmasa da, kedisi bunu yaşayan birkaç kişiden duydum ve bunun nedeni muhtemelen Serotonin Sendromu (2013) Almgren CM & Lee JA Clinician’s Brief 15 Ekim pp11-15’in belirttiği gibi, risk KBH hastalarında daha yüksek. Bu nedenle lütfen olasılığın farkında olun ve yukarıda belirtildiği gibi gerçekten küçük bir dozla başladığınızdan emin olun.
Drugs.com ‘da Ondansetron (bir mide bulantısı tedavisi) ve mirtazapinin birlikte kullanılmasının serotonin sendromu riskini artırabileceğini belirtiliyor.
Mar Vista Vet, aynı anda tramadol adı verilen bir ağrı kesici kullanıyorsanız serotonin sendromu riskinin daha yüksek olduğunu belirtiyor.
Serotonin sendromunun semptomları arasında hızlı kalp atışı, hipertansiyon (genişlemiş göz bebekleri), aşırı bağırma (yüksek sesle miyavlama veya uluma), “dalgın” olma, garip yürüme, tökezleme, hızlanma ve yavaşlama, nefes nefese kalma veya çok nefes alma gibi solunum sorunları, hızlı artan vücut ısısı ve ajitasyon yer alır. Mirtazapin alan herhangi bir kedide bu semptomların bazılarını daha az düzeyde görebilirsiniz (buna boşuna miowzapin demiyoruz), ancak önemli olan semptomların derecesidir.
Serotonin Sendromu (2013) Almgren CM & Lee JA Klinisyen Özeti 15 Ekim sayfa 11-15’de, “tedavi edilmeyen serotonin sendromunun ölümle sonuçlanabileceği” belirtilir. Lütfen panik yapmayın, bu makale kazara insan dozunda mirtazapin veya diğer ilaçları kullanmış kedi ve köpek vakaları da dahil olmak üzere genel olarak serotonin sendromundan bahsediyor. Bugüne kadar, kedi dozunda mirtazapin verilen herhangi bir kedinin öldüğünü duymadım. Ancak kedinizin serotonin sendromu olduğunu düşünüyorsanız ve kedinizi veterinere götürmenin daha güvenli olduğunu düşünüyorsanız kesinlikle veterinerinizle iletişime geçmenizi tavsiye ederim.
Mirtazapinin neden olduğu serotonin sendromunun panzehiri aslında kedilerde iştah uyarıcı olarak yaygın olarak kullanılan başka bir ilaç olan Siproheptadindir. Serotonin Sendromunun Siproheptadin Ile Tedavisi (1998) Graudins A, Stearman A & Chan B Acil Tıp Dergisi 16(4) sayfa 615-9’da bu konuda ayrıntılı bilgi verilmektedir. Olası bir doz, ilk 24 saat içinde iki kez 2 mg, ardından sonraki 48 saat boyunca günde iki kez 1 mg verilir ancak veterinerinizin bilgisi ve onayı olmadan bunu denemeyin. Kedinizin durumunun ciddiyetine bağlı olarak, IV sıvılar veya kusturma gibi ek tedaviler de gerekli olabilir.
Fazla endişelenmemeye çalış. Serotonin sendromlu olduğunu duyduğum tüm kediler birkaç gün içinde normale döndü. Kedilerde Mirtazapin Toksisitesi: 84 Vakanın Retrospektif Çalışması (2006-2011) (2015) Ferguson LE, McLean MK, Bates JA ve Quimby JM Journal of Feline Medicine & Surgery 18(11) pp868-874’de şöyle denilmektedir: “Mevcut bilgiye sahip kediler için klinik belirtilerin başlangıcı 15 dakika ile 3 saat arasında ve klinik belirtilerin çözünürlüğü 12-48 saat arasında değişiyordu.” Bu nedenle, herhangi bir sorun 12 saat ile en fazla iki gün içinde çözülmelidir.
Serotonin Sendromu (2013) Volpi-Abadie J, Kaye AM & Kaye AD The Ochsner Journal 13(4) pp533–540’da genel olarak serotonin sendromu hakkında daha fazla bilgi veriliyor.
Mirtazapin Etkileşimleri
Çoğu kişi mirtazapinle sorun yaşamadı ancak kedileri hipertiroidizm tedavisi gören ve mirtazapinin iyi sonuç vermediğini birkaç kişiden duydum. Bunun nedeni, muhtemelen Maryland Üniversitesi Tıp Merkezi tarafından belirtildiği gibi, hipertiroidizm için yaygın olarak kullanılan bir ilaç olan metimazolün, mirtazapinin vücuttan atılmasına yardımcı olan CYP2D6 adlı bir karaciğer enziminin düzeylerini düşürmesidir. Kediniz metimazol kullanıyorsa ve mirtazapin kullanmak istiyorsanız, veterinerinizle azaltılmış dozda mirtazapin kullanımı hakkında konuşun.
Drugs.com ‘da Ondansetron (mide bulantısı tedavisinde) ve mirtazapinin birlikte kullanılmasının, serotonin sendromu riskini artırabileceğini söylüyor.
Mar Vista Vet, aynı anda tramadol adı verilen bir ağrı kesici kullanıyorsanız serotonin sendromu riskinin daha yüksek olduğunu belirtiyor.
Plumb’s Veteriner İlaç El Kitabında, son on dört gün içinde selegilin almış kedilerde mirtazapinin kullanılmaması gerektiği belirtilmektedir.
Cyproheptadin (Periaktin)
Cyproheptadine (Periactin), kedilerde iştahı uyarıcı yan etkisi olabilen bir antihistamindir. Uzun zamandan beri kullanılır, kendi kedilerimde de kullandım.
Cyproheptadine gerçekte bir iştah açıcı olarak tasarlanmadığından (aslında tüm kedilerde çalışmayabilir), doz kaçırılabilir. Bu nedenle doz veterineriniz tarafından ayarlanmalıdır. KBH lı bir kedinin vücudu siproheptadin’i sağlıklı bir kedininkinden daha yavaş elimine ettiğinden, yan etki olasılığına karşı düşük bir dozla başlamak en iyisidir, gerekirse doz arttırılır (en aza indirirken kedinizi yemeye teşvik eden bir dozu hedeflersiniz).
Ne yazık ki siproheptadin ajitasyona (genellikle uluma ile birlikte), kedinin daha hızlı nefes almasına veya uyuşukluk gibi çeşitli yan etkilere de sahip olabilir. Az sayıda kedide idrara çıkmada azalmaya veya kalp atış hızının veya ısının artmasına neden olabilir. Bu tür belirtiler görürseniz hemen veterinerinize başvurun çünkü kullandığınız doz kediniz için çok yüksek olabilir.
Cyproheptadine 4mg tabletler halinde bulunur. Plumb’s Veteriner İlaçları El Kitabında, kedi için günde bir veya iki kez 1 – 4 mg’lık bir dozdan bahsederken, Tanya’nın KBH Destek Grubundaki birçok kişi, günde bir kez 0,5 mg’lık bir dozun işe yaradığını ve ayrıca yukarıda belirtilen yan etki riskini azalttığını söylemektedir. Bu nedenle, veterinerinize bu dozlarda başlayıp başlayamayacağınızı sormanız gerekir. Gerekirse arttırsınız.
Bir araştırmaya göre, Disposition of Cyproheptadine in Cats After Intravenous or Oral Administration of A Single Dose (1998) Norris CR, Boothe DM, Esparza T, Gray C, Ragsdale M, American Journal of Veterinary Research 59(1) pp79-81’de, “kedide sabit bir düzeye ulaşmadan önce yaklaşık 2,5 gün siproheptadin vermeniz gerekebilir ancak bazı insanlar bir dozun bile oldukça hızlı etki gösterebileceğini görmüşlerdir. Kedi birkaç gün cyproheptadine aldıktan sonra, bazı kedilerde 15 dakika içinde iştah açsa da, kesinlikle birkaç saat içinde etkili olacaktır. Bu nedenle kediniz için taze mamayı hazır bulundurmanızda yarar var” denilmektedir.
Cyproheptadine’i birkaç gün kullanıp, daha sonra onsuz idare edip edemeyeceğinizi görebilirsiniz. Ancak daha uzun süreli olarak kullanmanız gerektiğini fark ederseniz, etkinliği yavaş yavaş azalsa da, bu yöntem güvenli görünüyor. Etkisi geçtikten sonra yan etki olarak kediniz hapşırıp tıksırabilir. Cyproheptadine’i daha uzun süreli kullanıyorsanız, BUN seviyelerini takip edin (muhtemelen yapıyorsunuz), çünkü değerler cyproheptadine kullanırken zaman zaman artabilir.
Mar Vista Vet, siproheptadin’in “glokomlu hastalarda, idrar tıkanıklığından iyileşen hastalarda ve kalp yetmezliği hastalarında dikkat edilmesi gerektiğini” belirtiyor.
Cyproheptadine, Kanada ve Birleşik Krallık’ta reçetesiz olarak alınabilir hatta veterinerinizden satın almaktan daha ekonomik olabilir. Lütfen veterinerinizin bilgisi ve onayı olmadan kedinizde kullanmayın.
Siproheptadin Etkileşimleri ve Yan Etkileri
Tek Dozun Intravenöz Veya Oral Uygulamasından Sonra Kedilerde Cyproheptadine Kullanımı (1998) Norris CR, Boothe DM, Esparza T, Gray C, Ragsdale M American Journal of Veterinary Research 59(1) pp79-81’de, “siproheptadin kullanıldığında katı halde oral potasyum sitrat veya oral potasyum klorür ile aynı zamanda potasyumun mideyi tahriş etme riskini artırabilir. İlaçların açıklamalarında bu konuda daha fazla bilgi verilmektedir”. Anlayabildiğim kadarıyla, bu potasyum glukonat için geçerli değil.
Plumb’s Veteriner İlaç El Kitabı, siproheptadinin kalsiyum kanalı bloke edici etkileri olabileceğinden ve dolayısıyla düşük kan basıncına neden olabileceğinden bahseder. Yukarıdaki Norris çalışması ayrıca siproheptadinin “hipertansiyon vakalarında kontrendike olduğunu” belirtmektedir. Siproheptadin’in hipertansiyon tedavisinde kullanılan bir ilaç olan amlodipin ile kombinasyon halinde kullanılmasının, aynı zamanda bir kalsiyum kanal blokörü olmasının kan basıncını çok fazla düşürmesi gibi küçük bir riski vardır.
Pek çok insan hem siproheptadin hem de oral potasyum takviyelerini sorunsuz kullanıyor gibi görünüyor ve birçok kişi siproheptadin’i yüksek tansiyonlu kedilerde de kullanıyor ancak bu sorunları veterinerinizle daha fazla görüşmelisiniz.
Pet Place’de ayrıca konuya bir genel açıklama yer almaktadır.
Setirizin (Zyrtec)
Cyproheptadine gibi setirizin de bir antihistamindir ve bu nedenle veterinerler düzenli olarak alerjiler için reçete ederler. Kedilerde Alerjik Kaşıntı Tedavisinde Setirizin Hidroklorürün Etkinliği Üzerine Açık Bir Klinik Çalışma (2012) Griffin JS, Scott DW, Miller WH & Tranchina MM Canadian Veterinary Journal 53(1) pp 47-50’de, alerjik kaşıntı için kullanımına ilişkin raporlarda “hiçbir olumsuz yan etki rapor edilmediğini” belirtilir.
Setirizin’i iştah açıcı olarak reçete eden herhangi bir veteriner duymadım ancak Tanya’nın Destek Grubundaki birkaç kişi, bunun bazı KBH kedileri için etkili bir iştah uyarıcı gibi etki ettiğini belirtti.
Setirizin, Zyrtec markası altında veya jenerik olarak eczanelerde bulunur. Zyrtec D’yi yanlışlıkla satın almadığınızdan emin olun, çünkü Veterinary Partner‘ın da belirttiği gibi bu, kediler için uygun olmayan psödoefedrin içermektedir.
Setirizin piyasada bulunsa da, kedilerde yaygın olarak test edilmediğinden ve bildiğim kadarıyla KBH kedilerinde hiç test edilmediğinden, veterinerinizle konuşmadan kullanmayın.
Zyrtec’i Kediler Için Neden Seviyorum (2010), Dr P Khuly’nin bir makalesidir.
Setirizin Dozajı
Setirizin genellikle 5 mg veya 10 mg tabletlerde bulunur ve günde bir kez verilir. İştah uyarıcı olarak kullanılan diğer ilaçlarda olduğu gibi, düşük dozda başlayın ve sadece gerekirse artırın. Destek grubumda görülen bazı dozajlar:
Genellikle günde 1.25 mg ile başlanır (10 mg’lık bir tabletin sekizde biri veya 5 mg’lık bir tabletin dörtte biri).
Bu işe yaramazsa, kedinizin günlük 2.5 mg’a (10 mg’lık bir tabletin dörtte biri veya 5 mg’lık bir tabletin yarısı) ihtiyacı olabilir.
Bazı kediler için günde bir kez 5 mg gerekir (10 mg tabletin yarısı veya 5 mg tablet).
Kediniz için en iyi doz konusunda veterinerinize danışın.
Setirizin Yan Etkileri
Drugs.com, setirizin esas olarak böbrekler yoluyla atıldığı için, “Böbrek ve/veya karaciğer hastalığı olan hastalar, ilaç klerensinin azalması nedeniyle setirizinden kaynaklanan yan etkiler açısından daha büyük risk altında olabilir” diyor ve üreticinin, böbrek fonksiyonu azalmış insanlar için bir doz azaltma önerdiğini de ekliyor.
Pet Place, “Setirizinin en yaygın yan etkileri sedasyon, uyuşukluk, kusma, salya akması (aşırı salya) ve iştahsızlıktır” (evet, elde etmeye çalıştığınız şeyin tam tersi) diye belirtiyor.
Capromorelin (Elura veya Entyce)
Capromorelin, ghrelini taklit ederek çalışan bir ghrelin reseptör agonistidir. Ghrelin genellikle açlık hormonu olarak adlandırılır çünkü beyne aç olduğunuzu bildiren mesajlar gönderir ve böylece iştahı tetikler. Capromorelin: Bir Ghrelin Reseptör Agonisti Ve Köpeklerde Iştahın Uyarılması Için Yeni Bir Tedavi (2018) Rhodes L, Zollers B, Wofford JA & Heinen E Veteriner Tıbbı ve Bilimi 4(1) pp3-16’de nasıl çalıştığı hakkında daha fazla bilgi verilmektedir.
Aratana Therapeutics tarafından yapılan Entyce adı altındaki Capromorelin, köpeklerde iştahın uyarılması için ABD Gıda ve İlaç Dairesi tarafından onaylanmıştır. ABD’de Ekim 2017’de 10 mL, 15 mL ve 30 mL’lik şişelerde ticari olarak satışa sunuldu. Normalde günde bir kez verilir.
ABD Gıda ve İlaç Dairesi (2020), CKD kedilerinde istenmeyen kilo kaybının tedavisi için 2020 yılında Capromorelin’in Elura adı altında onaylandığını bildirdi. Ürün, Nisan 2021’de ABD’de ticari olarak satışa sunuldu. Sıvı formda mevcuttur ve normal doz günde bir kez 2 mg/kg’dır.
Kapromorelin’in bu amaç için onaylanmasını biraz şaşırtıcı buluyorum çünkü birincisi iştah uyarıcı otomatik olarak kilo kaybını en aza indirmez ve ikincisi kapromorelin böbrek hastalığı olan hastalarda, özellikle dehidre kedilerde dikkatli kullanılmalıdır. Bununla birlikte, kısa (56 günlük) bir denemede ilaç, çalışma grubundaki KBH kedilerinin %80’inde kilo artırdı.
Tanya’nın KBH Destek Grubunun birkaç üyesi kapromorelin’i KBH kedilerinde denedi ancak şimdiye kadarki raporlar hayal kırıklığı yarattı. Üyeler bunun iştah konusunda gerçekten yardımcı olmadığını ancak uyuşukluğa neden olduğunu belirtti. Bu, kedilerde bilinen bir yan etkidir: Kedilerde Günlük Kapromorelin Uygulamasının Güvenliğinin Değerlendirilmesi (2018) Wofford JA, Zollers B, Rhodes L, Bell M & Heinen E Journal of Veterinary Pharmacology and Therapeutics 41(2) pp324-333’de, “güvenlik çalışmalarının sonuçları hakkında raporlar ve görülen yan etkilerde uyuşukluk görüldüğünü” belirtir. Görülen diğer yan etkiler kusma, salya akması, baş sallama ve dudak şapırdatmaydı. Ayrıca kusma ve salya akması erkek kedilerde daha yaygındı.
ABD Gıda ve İlaç Dairesi (2021), kapromorelin’in susuz kalmış veya kalp hastalığı olan kedilerde kullanılmaması gerektiğini ve diyabetli kediler için uygun olmayabileceğini de belirtmektedir.
Dr Justine Lee, capromorelin’i ayrıntılarıyla tartışmış ve ürünün bir fotoğrafını yayımlamıştır.
Drugs.com’da kapromorelin hakkında ayrıntılı bilgi bulunmaktadır.
Diazepam (Valyum)
Sakinleştirici ve kas gevşetici olan Diazepam (Valium), bazen iştah açıcı olarak da kullanılır. Diazepam’ın, içeri dışarı kedilerinde tehlikeli olabilecek derinlik algısını etkilemek de dahil olmak üzere bir takım yan etkileri vardır. Ayrıca ataksiye (koordinasyon kaybı veya dengesiz yürüyüş) neden olabilir. Bazı durumlarda, sakinleştirici olmasına rağmen, diazepam saldırganlığa neden olma gibi paradoksal bir etkiye sahip olabilir.
Diazepam ile ilgili temel sorun, ne yazık ki az sayıda kedinin birkaç günlük kullanımdan sonra akut karaciğer yetmezliği geliştirmesidir. Bu nedenle bu ilacı kullanmayı seçerseniz, veterineriniz kedinizin karaciğer değerlerini uygulamaya başlamadan önce ve birkaç gün sonra kontrol etmelidir. 11 Kedide Oral Diazepam Uygulamasıyla Ilişkili Fulminan Karaciğer Yetmezliği (1996) Center SA, Elston TH, Rowland PH, Rosen DK, Reitz BL, Brunt JE, Rodan I, House J, Bank S, Lynch LR, Dring LA & Levy JK Journal of the American Veterinary Medical Association 209 pp618-25’de, “kedilerde diazepam kullanmanın risklerini bildirilir ve bazı kedilerin bu ilaca karşı idiyopatik (yani kesin nedeni bilinmemektedir) yanıtı olduğu” sonucuna varılır. Bazı kediler buna duyarlı gibi görünüyor ve hangi kedilerin bu şekilde tepki vereceğini önceden bilmek zordur.
Farmakolojik Iştah Uyarımı: Beceriksiz Kedide Rasyonel Seçimler (2014) Agnew W & Korman R Journal of Feline Medicine & Surgery 16(9) pp749-56, “Kedilerde ağızdan benzodiazepinlerin kullanımı, çok sayıda ciddi ve oral diazepam kullanımından 5-13 gün sonra gözlenen neredeyse değişmez şekilde ölümcül, idiyosenkratik hepatotoksisite gözlemlenmiştir. Bu ilaçların ya kontrendike olduğu ya da karaciğer fonksiyon bozukluğu olan hastalarda dikkatli/düşük oranlarda kullanılmaları gerektiği bildirilmektedir. Böbrek hastalığı olan hastalarda da dikkatli olunmalıdır. Uygulanabilir, etkili alternatifler mevcut olduğundan, onlar bu ilaçların kullanımının yerini büyük ölçüde almıştır” denmektedir.
Simetidin (Tagamet) diazepamın etkilerini artırabilir, bu nedenle bunun yerine famotidin (Pepcid AC) veya ranitidin (Zantac) kullanmak, muhtemelen daha güvenli olacaktır.
Mar Vista Vet, diazepam’ın simetidin (Tagamet) ile aynı zamanda kullanılması durumunda daha güçlü bir etkiye sahip olabileceği yorumu da dahil olmak üzere, kedilerde diazepam kullanımı hakkında daha fazla bilgi vermektedir. Ayrıca diazepam bir kalp ilacı olan Digoksinin etkisini artırabilir.
Pet Place’te de, diazepam kullanmanın artıları ve eksilerini bulabilirsiniz.
Wedgewood Eczanesi, böbrek fonksiyonu azalmış hayvanlarda diazepamın dikkatli kullanılmasını tavsiye etmiştir.
Bazı insanlar diazepam ile iyi sonuçlar almış olsa da, ben şahsen bunu riske atmam. Eğer kullanmayı seçerseniz, son çare olarak bunu yapmanızı öneririm.
Steroidler (İştah Stimülanları olarak)
Kediniz yemek yemiyorsa, veterineriniz size bir steroid önerebilir. Kortikosteroidler ve anabolik steroidler olmak üzere iki sınıf steroid vardır ve her ikisi de iştahı artırmaya yardımcı olabilir.
kortikosteroidler
Yaygın olarak reçete edilen kortikosteroidler, genellikle hap şeklinde kullanılan prednizon ve prednizolon (genellikle pred olarak kısaltılır) içerir. Kediler prednizolonu prednizondan daha iyi metabolize eder (önceden prednizonu vücutlarında prednizolona dönüştürmeleri gerekir), bu nedenle genellikle ilk etapta prednizolon vermek daha iyidir. Hasta Kedilerde Prednizon Ve Prednizolonun Biyoyararlanımı Ve Aktivitesi (2004) Graham-Mize CA & Rosser EJ Veterinary Dermatology 15 (s1), p10’da bu görüşü desteklemektedir.
Bununla birlikte, kortikosteroidlerin uzun süreli kullanımında ciddi yan etkiler olabilir (diyabetin tetiklenmesi, sıvı tutulması ve sonuçta ortaya çıkan hipertansiyon ve maskelenen enfeksiyonlar dahil) ve ayrıca bir KBH kedisi için iyi olmayan, mide asidini de artırabilir. Bir çalışmada, bazı kediler steroidlere başladıktan yedi gün sonra benzersiz bir konjestif kalp yetmezliği formu geliştirmiştir.
Her halükarda kortikosteroidlerin böbrek yetmezliği olanlarda kullanılmaması önerilir.
Herhangi bir nedenle kortikosteroid kullanıyorsanız, bunlar asla aniden kesilmemelidir: kortikosteroidlerin kullanılması adrenal bezlerin doğal olarak kortizon üretme yeteneğini baskılayabileceğinden doz azaltılarak kesilmelidir. Dozu azaltmak, sonuç olarak ortaya çıkan adrenal yetmezlik riskini en aza indirir.
Kortikosteroidler hakkında daha fazla bilgi için Tedaviler bölümüne bakın.
Anabolik steroidler
Anabolik steroidler iştahı artırmaya yardımcı olabilir ve ayrıca kas kaybı ve hafif anemisi olan KBH kedileri için de faydalı olabilir. Steroidleri iştah uyarıcı olarak, özellikle uzun süreli kullanıyorsanız, anabolik steroidler kortikosteroidlerden çok daha güvenli bir seçimdir.
Veterineriniz, anabolik steroidleri tablet veya enjeksiyon şeklinde reçete edebilir. Avrupa’da kullanılan bir anabolik steroid Laurabolin‘dir (enjekte edilebilir nandrolon). Winstrol-V (stanazol) ABD’de popülerdi ancak görünüşe göre bir tür FDA düzenlemesi ile ilgili olan Eylül 2004’ten beri piyasada mevcut değil. Yine de bazı bileşik satan eczanelerden elde edilebilir.
Drugs.com, Winstrol-V’nin kedilerde ciddi karaciğer hastalığına neden olabileceği konusunda uyarıyor. Kedilerde Kronik Böbrek Hastalığının Tıbbi Yönetimi (2015) Dr S DiBartola’de, “KBH’de anabolik steroidlerin (örneğin stanozolol) kullanımı ampiriktir ve etkinliklerinin belgelenmesi gerekmektedir. Yaygın olarak kullanılan anabolik steroid için güvenlik marjı, kedilerde stanozolol köpeklere göre daha dardır ve minimal hepatosellüler nekroz ile hepatik lipidoz ve kolestaz ile karakterize hepatotoksisiteye neden olabilir. Bu nedenle, KBH lı kedilerde anabolik steroidlerin kullanılması önerilmez” demektedir.
Thomas, KBH’ı varken anabolik steroidler aldı. Veterinerde aylık aşıları yapıldı. Thomas’ın steroid dozunu azaltmayı başardık ancak yine de steroidlerini alırken genel olarak daha iyi durumda görünüyordu.
Steroidleri yalnızca iştah açıcı olarak kullanıyorsanız, kedinizi önce yemeye teşvik etmenin diğer yollarını denemenizi, steroidleri hastalıkta daha sonra kullanmak üzere yedekte tutmanızı öneririm. Steroid kullanıyorsanız, anabolik olanları tercih edin ve veterineriniz karaciğer değerlerini izlemelidir. Çünkü bunlar bazen steroid kullanımıyla artar ve bu durumda steroidlerin kesilmesi gerekir.
Anabolik steroidler hakkında daha fazla bilgi için Tedavilere bakın.
KEDİNİZİ VETERİNER TAVSİYESİ OLMADAN TEDAVİ ETMEK SON DERECE TEHLİKELİ OLABİLİR.
Bu web sitesinde verilen bilgilerin doğru olduğundan emin olmak için çok uğraştım ancak ben bir veteriner DEĞİLİM, sadece üç kediyle KBH geçirmiş sıradan bir insanım. Bu web sitesi sadece eğitim amaçlıdır ve herhangi bir kediyi teşhis etmek veya tedavi etmek için hazırlanmamıştır. Burada açıklanan tedavilerden herhangi birini denemeden önce, kalifiye bir veterinere danışmalı ve kediniz ve onun özel gereksinimleri için doğru tedavi hakkında profesyonel tavsiye almalısınız ve burada açıklanan tedavileri yalnızca veterinerinizin tam bilgisi ve onayı ile kullanmalısınız. Aksi halde hiçbir sorumluluk kabul edemeyiz.
Kediniz ağrılı veya sıkıntılı görünüyorsa internette vakit kaybetmeyin, hemen veterinerinizle iletişime geçin.
HELEN
Kaynak: http://felinecrf.org/persuading_cat_to_eat.htm
“Diyabetik Kedi” site yöneticisi
