Evcil hayvanlarımız için üretilen mamaların kolay bozulmasını önlemek üzere kullanılan koruyucu katkı maddelerin içinde en sık kullanılanlar ve içerikleri ile ilgili bilgimiz olmasını önemli buluyorum. Bunlar; BHA, Tokoferol ve Sitrik Asit‘tir. Zararlı olanla olmayanı ayırmak, bunun için özen göstermek de sanırım bize düşüyor. Kedilerimize sunduğumuz mamanın içeriğini mutlaka kontrol etmeliyiz.
Kuru mamaların dayanıklılığını arttırmak, çabuk bozulmasını önlemek için kullanılan bu koruyucu katkı maddelerinin, kullanım miktarları da önemlidir. Öğün başına vücudun tolere edebileceği miktar aşılırsa, zararlı da olabilirler. Zararlı oldukları için yasaklananlar ve kullanımına izin verilenler konusunda araştırma yapmak ve buna göre satın almak önemli. Her ne kadar BHA kullanan firmalar kullanım oranlarının zarar verecek düzeyde olmadığını iddia etseler de bilinçli tüketici olmak gerektiğini düşünüyorum.
1. (BHA) Butillenmiş hydroksi-anisol – E320*
Antioksidan. Petrol kökenli; yenilebilen yağlarda, çiklet, margarin, fındık, patates ürünleri ve polietilen gıda ambalajlarında kullanılır, bebe mamalarında izin verilmemiştir. Allerjik reaksiyon yapabilir, hiperaktiviteye, kanserojen, estrojen etkilere ve diğer olumsuzluklara sebep olabilir.
2. (BHT) Butillenmiş hidroksi-toluen E321* Antioksidan. Bakınız: E320
Bu ürün, antioksidan yiyecek katkısıdır. Kozmetik ürünleri, jet yakıtı, silgi, vb… yapımında kullanılan petrol türevidir. Sağlıklı olmadığı için, çoğu sektörde kullanımı kaldırılmış. Bebek mamalarında kullanımı yasaktır. Davranış değişikliklerine, bilhassa hiper aktiviteye yol açıyor. Bu neyse, asıl zararı kanserojen olması. Tümör oluşumunu desteklediği ispatlanmış.
3. Tokoferol
Bir de tokoferol var koruyucu madde olarak mamalarda kullanılan. Genelde premium ve süper premium mamalarda kullanılıyor, bir antioksidan, zararsız. Vitamin E aktivitesine göre en aktif olan α-tokoferoldür. E vitamini, kimyasal yapısı itibariyle bir tokol. Yağda çözünen bir antioksidan. Özellikle hücre zarları ve lipoproteinlerde çok önemli antioksidan işlevleri görür. Bazı kanserleri, kardiyovasküler hastalıkları, bazı kronik hastalıkların risklerini azalttığı biliniyor. Tokol, yağlı tohumlar ve de yenen yağların minör bileşenlerine verilen ad. Bunlar besin bozulmalarını önler ve kontrol ederler.
4. Citric Acid ( Sitrik Asit)
İlk önceleri limon suyundan elde edilen, artık şeker kamışı ve bazı bitkilerden de elde edilebilen bir antioksidan. Özellikle turunçgillerde bolca mevcut. Gıdaların dayanıklılığını arttırmak, alkolsüz içeceklere tat vermek için kullanılıyor. Şekerleme ve ilaç yapımında da tercih ediliyor. Neredeyse tüm bitkilerde ve birçok hayvanın vücut sıvısında bulunuyor.
Maalesef meşhur fast-food markalarının BHA’nın kullanımını bıraktıkları dönemde, bu maddeyi içeren hayvan mamaların ülkemize girişinin yasaklandığı söylenmişse de hala bazı firmaların içeriklerinde mevcut.
Mama firmaları üretimlerini farklı merkez ülkelerde yapmaktalar, bu merkezlerden diğer ülkelere dağıtım ağları var. Her ülkenin standartları ve ekonomik pazarları doğrultusunda mamalarına koydukları içerikleri değiştirebiliyorlar. İngiltere, Fransa gibi hayvan mamalarında yüksek standartları olan ülkelere asla bu tür içerikli mamalar kabul edilmezken, maalesef bazı düşük standartlı ülkelere giden mamalarda bu unsur göz ardı ediliyor.
Burada önemli olan, kullandığınız marka ve güvenilirliği. İlla pahalı mama iyidir diye bir kural da yok. Büyük firmaları tercih etmek lazım. Bir gün aldığınız mama İngilizce pakette, diğer gün Bulgarca, Yunanca açıklamalı paketlerdeyse içindekiler kısmını mutlaka okuyun. Fark olmaması gerekir. Eğer zararlı içerikler mevcutsa kullanmayın.
Internet taramaları için anahtar terimler: BHA, tocopherols, dry cat foods, preservatives, antioxidants, citric acid
edadag@yahoo.com
