Sıkça Sorulan Sorular – 2

• Kedilerimiz Neden Diyabet Hastası Oluyor ve Dikkat Etmemiz Gereken Noktalar nelerdir?

Kan şekeri, kan dolaşımının enerji sağlamak için vücuttaki tüm hücrelere taşıdığı bir şekerdir. Normal kedilerde, yiyecek sindirim sırasında parçalanır ve ortaya çıkan glikoz kan dolaşımına girer.

Diyabet, insanlarda olduğu gibi kedinin vücudunda, beslenmesindeki glikozu (şekeri) dengelemek için yeterli insülin (pankreasta üretilen bir hormon) olmadığında ortaya çıkar. Hiperglisemi (yüksek kan şekeri), kandaki yüksek glikoz anlamına gelir. Hiperglisemi, diyabetin belirgin bir özelliğidir – kan şekeri seviyesi çok yüksek olduğunda, vücut bunu doğru bir şekilde kullanamaz veya insülin hormonu üretemez.

Tip 2 diyabetin başlangıcında, kedi hala insülin üretebilmektedir ancak vücut buna normal cevap verme yeteneğini kaybetmiştir. Tip 2 diyabet, kedilerde en yaygın diyabet şeklidir ve birçok vakada önlenebilmekte ya da tedavi edilebilmektedir. Hastalık, egzersiz eksikliği, yüksek karbonhidrat / düşük proteinli beslenme ve obezite gibi yaşam tarzı faktörler nedeniyle gelişir.

Kedinizin tedavisi sırasında öncelikle dikkat edilmesi gereken en temel konular: kan şekerini düşüren insulin, beslenme ve egzersizdir.

İnsülin: Kedinizin diyabetinin kontrol altında tutulabilmesi için öncelikle uzun etkili bir insülinin günde iki kez enjekte edilmesi ve dikkatle izlenmesi gerekir.

Kan şekeri düzeyi: Kediler için normal kan şekeri seviyesi 80 ila 120 mg / dL‘dir. Diyabet hastalığı sırasında kan şekeri, 400 mg / dL ve daha fazladır.

Beslenme: Diyabetik bir kedi için ideal beslenme, proteini yüksek ve karbonhidrat içeriği düşük beslenmedir. Konserve kedi mamalarının çoğu, protein bakımından yüksek ve karbonhidrat bakımından düşük içeriklidir.  Ancak birçok kuru kedi maması nişasta ile yapılır, bu da onların karbonhidrat oranını arttırır.

Egzersiz: Kedimize fırsatlar yaratıp egzersiz yaptırmak, metabolizmanın hızlanıp, fazla kilolarını atmasını ve vücudunun tüm organlarının eşit miktarda çalışarak kanlanmasını sağlar.

• Kedilerde Normal Kan Şekeri Düzeyi Ne Kadardır?

Kedilerde kandaki normal glikoz seviyesi 80-120 mg / dl‘dir (4.4-6.6 mmol / L). Fazla miktarda veya yüksek kalorili bir öğünden sonra 250-300 mg / dl’ye (13.6-16.5 mmol / L) yükselebilir. Bununla birlikte diyabet, kan şekeri seviyesinin 400 mg / dl’nin (22 mmol / L) üzerine çıkmasına neden olan tek yaygın hastalıktır.

• İnsülinin Vücuttaki Rolü Nedir?

İnsülin, vücudunuzun enerji için yediğiniz yiyeceklerde karbonhidratlardan şeker (glikoz) kullanmasını veya gelecekteki kullanım için glikoz depolamasını sağlayan pankreas tarafından üretilen bir hormondur ve glikozu enerjiye dönüştürmek ve vücuttaki hücrelere dağıtmak için gereklidir. Vücut hücreleri, ihtiyaç duydukları enerjiyi karşılayabilmek için kandan glikoz almak zorundadır, bunun için de insüline ihtiyaç duyar. İnsülin, kan şekeri seviyesinin çok yüksek (hiperglisemi) veya çok düşük (hipoglisemi) olmasını önlemeye yardımcı olur, vücudun glikoz ve yağı nasıl kullanacağını ve depolayacağını düzenler. İhtiyaç fazlası glikozu depolamak için karaciğer, kas ve yağ hücrelerine yardımcı olur, bunlar daha sonra enerji için kullanılır.

• Hangi Organ İnsülin Üretir?

Pankreas, midenin alt kısmının arkasında, omurganın önünde bulunan ve diyabette önemli rol oynayan, kan şekeri seviyelerini düzenlemeye yardımcı olan ana hormonlardan biri olan insülini üreten bir organdır.

İnsülin ve glukagon, pankreas içindeki hücreler tarafından salgılanan hormonlardır. Her ikisi de kan şekeri seviyelerine yanıt olarak salgılanır, ancak ters şekilde! İnsülin normal olarak pankreasın beta hücreleri tarafından salgılanır.

• İnsülin ve Glukagonun İşlevi Nedir?

Pankreas, kan dolaşımındaki insülin (ve dolaylı olarak glikoz) konsantrasyonu (kan şekeri seviyeleri çok düşük olduğunda) çok düşük olduğunda, glukagon salgılar. Glukagon karaciğerin depolanmış glikojeni kan dolaşımına salınan glikoza dönüştürmesini sağlar. Vücut yeterli glikozu dönüştürmediğinde, kan şekeri seviyeleri yükselir. Yüksek kan şekeri seviyeleri ise insülin salınımını uyarır. İnsülin, hücrelerin glikozu emmesine yardımcı olur, kan şekerini düşürür ve hücrelere enerji için glikoz sağlar.

• İnsülin Seviyesi Yükseldiğinde Ne Olur?

Bununla birlikte, çok fazla insülin ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Hiperinsülinemi olarak da bilinen yüksek insülin seviyelerinin,  obezite, kalp hastalığı ve kanserle bağlantısı vardır. Yüksek kan insülin seviyeleri, hücrelerin hormonun etkilerine karşı dirençli olmasına neden olur.

• İnsülin Kan Şekerini Ne Kadar Sürede Düşürür?

Hızlı etkili insülin kan şekerini 15 dakika içinde düşürmeye başlar ve etkileri 2 ila 4 saat sürer. Kısa etkili insülin 30 dakika içinde çalışmaya başlar ve etkileri 3 ila 6 saat sürer. Orta etkili insülin 2 ila 4 saat içinde çalışmaya başlar ve 12 ila 18 saat sürer.

• Yüksek İnsülin Kalp Sorunlarına Neden Olabilir mi?

Kronik ve yüksek insülin belirtileri, yüksek tansiyonun neden olduğu kalp yetmezliğinin şiddetini arttırır. İnsülin üretmeyen tip 1 diyabeti olan fareler insülin ile tedavi edilmesine ve kandaki glikoz seviyelerinin stabilize edilmesine rağmen, kalp yetmezliğini arttırdığı görülmüştür.

• İnsülin Kan Basıncını Yükseltir mi?

İnsülin kan basıncını çeşitli mekanizmalar yoluyla artırabilir. Bunlar: artan renal sodyum reabsorpsiyonu, sempatik sinir sisteminin aktivasyonu, zar ötesi iyon taşınmasının değiştirilmesi ve direnç damarlarının hipertrofisidir.

• Kedilerde Makul Tansiyon Değerleri Nelerdir?

Köpek ve kedilerde normal sistolik basınç 120-130 mmHg aralığındadır. Hastaların birçoğu hastane ortamında oldukça stresli olduğundan (“beyaz önlük etkisi”) 160 mmHg sistolik değer sık görülebilir. Tıpkı insanlarda olduğu gibi, evcil hayvanların da yüksek tansiyon veya sistemik hipertansiyonu olabilir.

Kedi kan basıncı standartları: 150/95 – bu değer veya altında minimum risk vardır ve tedavi önerilmez. 150/99 – 159/95 – bu değerlerde rutin müdahale önerilmez. 160/119 ila 179/100 – organ hasarı riskini sınırlamak için tedavi başlanmalıdır.

• Kedilerde Yüksek Tansiyonun Nedenleri?

Kedilerde ikincil hipertansiyonun en yaygın nedeni, kronik böbrek hastalığıdır ancak diğer hastalıklar da bu gelişime neden olabilir. Kedilerde hipertansiyon ve hipertiroidizm (aşırı aktif tiroid bezi) arasında bir ilişki vardır.

• Kedilerde Yüksek Tansiyon Belirtileri Nelerdir?

Aşağıdakiler, yüksek tansiyonlu kedilerde yaygın olarak gözlemlenen semptomlardan bazılarıdır:

• Nöbetler.
• Kendi etrafında dönme.
• Oryantasyon bozukluğu.
• Körlük.
• İrileşmiş gözbebekleri.
• Retina dekolmanı.
• Göz kanaması.
• İdrarda kan.

• Kedilerin Kalp Atış Hızı (Nabız) Ne Olmalıdır?

Kalp atış hızını (dakikada atım – bpm) tespit etmek için atım sayısı 15 saniye sayılır ve dörtle çarpılır. Normal bir kedinin kalp atım hızı 140 ila 220 bpm arasındadır. Kalp atım hızı çok hızlı, çok yavaş veya düzensizse veteriner hekiminize gitmelisiniz.

• Kedimde Diyabet Olup Olmadığını Nasıl Anlarım?

Kedinizde 7 diyabet belirtisinden birini görürseniz veterinerinize danışın:

• Aşırı susuzluk ve işeme.
• Tuvalet alışkanlığının bozulması (tuvalet kabının dışına, farklı yerlere yapma).
• İştah kaybı.
• Kilo kaybı.
• Azalan etkinlik veya güçsüzlük.
• Yürüyüşteki değişiklik.
• Kusma.
• Nöbetler veya şiddetli depresyon, anksiyete.
• Kas seğirmesi.

• Kedilerde Diyabet Hangi Yaşlarda Görülür?

Diyabet kedilerin pek çoğunda görülebilir ancak çoğu teşhis edildiğinde 6 yaşın üzerindedir. Ortalama tanı yaşı 10’dur ve en yüksek görülme sıklığı 9-13 yıldır. Genç kedilerde diyabet oldukça nadirdir. Obezite, diyabet gelişme riskini 3 ila 5 kat artırır.

• Stres Diyabete Neden Olabilir mi?

Genel olarak stres döneminde kedilerin glikoz seviyeleri 300-400 mg’a ulaşabilir. Bu genellikle kan şekerindeki geçici bir artıştır. Daha dikkatli bir gözlem yapılmasını gerektirse de, kronik hiperglisemi veya diyabetes mellitus tanısı koymak için yeterli bir neden olmayabilir.

 

• Kedi Diyabeti Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Diyabetik bir kedi  uzun süre tedavi edilmezse, ketoasidoz gelişir. Bu aşamadaki kediler mama yemez, yeterli su içmez dehidre ve daha uyuşuk hale gelir. Sonunda komaya girer ve hemen tedavi edilmezlerse hayatlarını kaybedebilirler.

• Ketoasidoz Ne Demektir?

Ketonlar vücut enerji için fazla yağ yaktığında ortaya çıkar. Ayrıca kilo kaybında veya vücudun enerji için şekeri kullanmasına yardımcı olacak insülin yeterli değilse de oluşurlar. Yeterli insülin olmadığında kanda glikoz birikir, keton oluşur ve idrarda görülürler.

• Diyabetik Ketoasidozun Belirtileri Nelerdir?

DKA belirtileri hızlı bir şekilde ortaya çıkabilir ve şunları içerebilir:

• Sık idrara çıkma (açık renkli idrar), fazla miktarda idrar yapma.
• Güçsüzlük.
• Genellikle su kabı başında bekleme.
• Aşırı susuzluk.
• Yüksek kan şekeri seviyeleri.
• İdrarda yüksek keton seviyeleri.
• Yemeyi bırakma.
• Mide bulantısı ya da kusma.
• Karın ağrısı.
• Karışıklığı.
• Nefeste meyve kokusu.

• Diyabetik Ketoasidoz Ani Ölüme Neden Olur mu?

Semptomlar sadece 24 saat veya daha kısa bir sürede ortaya çıkabilir. Diyabetik ketoasidoz tedavi edilmezse, kedi kısa sürede komaya girip hayatını kaybedebilir.

• Keton Seviyeleri Nasıl Düşürülebilir?

• Vücuttan temizlemek için ekstra su içirin.
• Kan şekerini her 3-4 saatte bir test edin.
• Yüksek kan şekeri ve yüksek keton varsa egzersiz yaptırmayın.

• Fazla Su İçmek Keton Seviyesini Düşürür mü?

Ketonlar asidiktir ve bu keton cisimleri, vücutta birikmemesi için yakıt yerine kullanılır. Daha fazla su içmek, böbreklerin kalan toksinleri filtrelemesine yardımcı olur.

• Diyabetli Kedilerin Ağrısı Olur mu?

Diyabetli kediler en sık hastalığın Tip II formundan mustariptir. Genel popülasyonda kedilerin yüzde 0,2 ila 1’inin diyabet hastası olduğuna inanılmaktadır. Kilo kaybı, kedilerde önemli bir diyabet belirtisidir. Aşırı susuzluk ve idrara çıkma, bir kedide diyabet sinyali olarak düşünülebilir.

Kedilerde görülen nöropatik ağrının yaygın nedeni diyabet mellitus’tur. Buna bağlı olarak arka bacaklarda, kandaki sürekli yüksek şeker seviyelerinin neden olduğu sinirlere verilen hasardan kaynaklanan bir zayıflık olur. Ağrıya, uzuvlarda karıncalanma ve uyuşma ile birlikte güçsüzlük eşlik edebilir.

• Diyabetli Bir Kedinin Ortalama Yaşam Süresi Nedir?

Diyabetik kedilerin% 80-95’i tip-2 diyabete benzer bir durum yaşar. Durum tedavi edilebilir ve düzgün bir şekilde yönetilebilirse, kedi normal bir yaşam sürdürebilir.

• Evde Yaşayan Diyabetik Kedilerin Yaşam Süresi Ne Kadardır?

Yaşam süresi, kedinizin sadece evde yaşayan veya içeri dışarı kedisi olması gibi birçok faktöre bağlıdır. Evde yaşayan kediler genellikle 12-18 yaşlarına hatta 20’li yaşlarının başlarına kadar yaşayabilir. Bildirilen en yaşlı kedi, Creme Puff 38 yaşında hayatını kaybetmiştir.

• Kedilerde Diyabet İyileşebilir mi?

Genellikle iyileşmez. Bazı kedilerde, diyabeti tedavi etmeye başladığınızda ve kan şekerini kontrol altına alıp makul bir diyete soktuğunuzda ve daha iyi bir kiloya kavuştuğunda, diyabet remisyona veya kısmi remisyona girer. Aylarca ve yıllarca bu şekilde yaşamını sürdüren kediler vardır. Bir başka deyişle, diyabetle yaşamayı öğrenirler.

• Diyabetik Bir Kedi En Erken Ne Kadar Zamanda Remisyona (hastalık belirtilerinin sönmesi) Girebilir?

Diabetes mellituslu kedilerin % 17 ila % 67’sinin insülin tedavisi başladıktan sonra spontan klinik remisyona girdiği bildirilmiştir. Diyabetik remisyon, insülin enjeksiyonları veya oral glikoz düzenleyici ilaçlar olmadan dört haftadan fazla bir süre normal bir glikoz seviyesini korunabildiğinde ortaya çıkar. Remisyon süresi değişir. Bazı kediler birkaç hafta veya ay içinde tekrar insülin tedavisi gereksinim duyar. Tüm kediler remisyona girmez ancak bu durum gerçekleştiğinde, aylarca veya yıllarca remisyonda kalırlar.

• Diyabetik Bir Kedinin Durumu Ne Kadar Sürede Stabilize Olabilir?

Bu stabilizasyon süresi genellikle 3-6 aydır. İnsülin tedavisi ile birlikte, komplikasyonları en aza indirmek için kediye özel bir tedavi başlatılmalıdır. Kedi stabil hale geldiğinde, tedavi rutin şekilde devam edebilir.

 

Paylaşmak önemsemektir!